
مزیت نسبی :
مزیت نسبی هر کشور نسبت به یک کالا وقتی حاصل میشود که آن کالا در مقایسه
با کالای تولید شده کشورهای دیگر ؛ دارای هزینه تمام شده کمتر و قیمت
ارزانتر باشد.
بهره وری : دانش و تکنولوژی استفاده بهینه از منابع نیروی انسانی ؛ مهارتها؛ ماشین آلات و اطلاعات بمنظور حصول به بهترین نتایج است.
داده یا نهاده : عبارتست از مقدار و یا ارزش کالاها و خدماتی که برای تولید یک کالا مورد استفاده قرار میگیرد.
ستاده یا ستانده : ستاده
در هر بخش اقتصادی عبارتست از مقدار و یا ارزش کالاها و خدمات تولید شده
که در سایر بخشها بعنوان مصارف واسطه و یا برای مصرف نهائی مورد استفاده
قرار میگیرد.
خالص درآمد عوامل تولید از خارج : عبارتست از درآمدهای حاصل از کار و سرمایه اتباع کشور در خارج , منهای درآمد حاصل از کار و سرمایه اتباع سایر ممالک در کشور.
درآمد عوامل تولید : عبارتست از درآمد حاصل از کار , مالکیت و کارفرملئی که بترتیب بصورت مزد و حقوق , بهره , اجاره و سود به عوامل تولید تعلق میگیرد.
استهلاک سرمایه ثابت :
ارزش یا هزینه جانشینی آن مقدار از دارائیهای ثابت است که در یک دوره
حسابداری در نتیجه فرسودگی ضمن تولید, از مدافتادگی متعارف و خسارتهای
اتفاقی از بین میرود.
امید زندگی : شماره سالهای زندگی که بطور متوسط هر فرد دارد.
قیمت تعادلی : قیمتی که در آن, مقدار تقاضای یک کالا کاملا برابر با مقدار عرضه آن است. معمولا به این قیمت؛ قیمت صاف کننده بازار نیز گفته میشود.
بار تکفل : در یک جامعه , کودکان زیر پانزده ( 15 ) سال و سالمندان بالای شصت و پنج ( 65 ) سال که جزء جمعیت فعال کشور محسوب نمیشوند, آنها را بار تکفل اقتصادی میگویند. مفروضا بار کفالت آنها بر دوش نیروههای فعال جامعه ( 65 – 15 سال ) میباشد.
فقر مطلق :
عدم برخورداری از یک سطح حداقلی درآمد معیشتی معین است که برای ادامه بقاء
و جهت تامین نیازهای اصلی جسمانی , غذا , پوشاک و مسکن , ضروری است.
کم کاری پنهان : کارکنانی که ظاهرا شاغل هستند اما در واقع بیشتر اوقات خویش را صرف فعالیتهای غیر مفید میکنند.
بیکاری پنهان :
در این نوع از بیکاری شخص بظاهر دارای شغل است در حالیکه به تولید ملی
کشور چیزی اضافه نمیشود. اقداماتی مانند واسطه گری و دلال بازی و امثالهم.
کم کاری : کارکنان و افراد شاغلی که بدلائل عدیده ای کمتر از توانائی خود کار کنند.
بیکاری فصلی :
در این نوع از بیکاری , افراد در بعضی از فصول سال مشغول بکار هستند و در
مابقی فصول یا زمانها بعلت نداشتن کار, بیکار هستند. مانند بعضی از زارعینی
که تنها در فصول بهار و تابستان شاغل هستند , اما در نیمه دوم سال بعلت
نداشتن کار کشاورزی, بیکار می مانند.
بیکاری اداواری : این نوع از بیکاری در اثر نوسانات فعالیتهای اقتصادی کشور ایجاد میگردد. مانند بیکاری در زمان رکود اقتصادی و...
رشد اقتصادی : بطور خلاصه عبارتست از افزایش مقدار تولید ملی کشور نسبت به سال قبل.
نرخ رشد اقتصادی : عبارتست از درصد تغییرات تولید ملی نسبت به سال قبل. و بدینطریق محاسبه میشود :
. 100 = G GNPt – GNPt-1
GNPt – 1
G = نرخ رشد اقتصادی
GNPt = تولید ناخالص ملی سال جاری
GNPt – 1 = تولید ناخالص ملی سال قبل
بیکاری ساختاری : این
نوع از بیکاری ناشی از ماهیت پویای ترکیب محصولات و مشاغل در اقتصاد یک
کشور است که عامل بروز آن عدم سازگاری مهارتها و محل جغرافیائی زندگی
کارگران با فرصتهای موجود اشتغال است. عامل موثر دیگر در اینخصوص تحرک شغلی
است.
بیکاری اصطکاکی :
بیکاری ائی که زائیده نواقص فنی بازار کار باشد. مثلا ؛ شرکت برای مدتی
فروش نداشته باشد و کارگران برای مدتی بیکار باشند. و یا فردی از شغل خویش
استعفاء داده و میخواهد شغل جدیدی را بیابد, در حدفاصل این دو وضعیت این
فرد بیکار می ماند.
بیکاری آشکار : نوعی از بیکاری میباشد که افراد قادر و مایل به کار میباشند اما شغلی برای آنها پیدا نمیشود.
بیکار : کسانی که شاغل محسوب نمیشوند و در 7 روز قبل از مراجعه مامور آمارگیری دارای سه خصوصیت زیر باشند:
1- فاقد کار ( دارای اشتغال مزدبگیری یا خوداشتغالی نباشند )
2- آماده برای کار( برای اشتغال مزدبگیری یا خوداشتغالی آمادگی داشته باشد)
3- جویای کار باشد.
نرخ بیکاری : درصد جمعیت بیکار به جمعیت فعال را نرخ بیکاری میگویند.
نرخ بیکاری = 100 . جمعیت بیکار
جمعیت فعال
بیسوادی پنهان : باسوادانی که نحوه ی درست نوشتن و درست خواندن را ندانند.
نرخ باسوادی : درصد جمعیت در سنین پانزده ( 15 ) و بیشتر که قادر به خواندن و نوشتن باشند.
جمعیت فعال :
به جمعیت حدفاصل 15 تا 65 سال اطلاق میشود که قادر و مایل بکار باشند.
محصلین , سربازان , خانه دارها , دارندگان درآمدهای بدون کار و فعالیتهائی
که منع قانونی دارند, جزء جمعیت فعال کشور منظور نمیشوند. در اینجا منظور
از کار عبارتست از فعالیت فکری یا بدنی قانونا مجاز برای کسب درآمد.
سیاست مالی : کلیه اقدامات دولت بمنظور تعدیل درآمد ملی که در جهت تحقق اهداف اقتصادی اتخاذ میگردد اطلاق میشود.
سیاست پولی : تمامی تدابیر و اقداماتی که مقامات پولی ( مقامات بانک مرکزی ) جهت یاری دولت برای تحقق اهداف اقتصادی و ثبات قیمتها و حفظ ارزش پول , مینمایند را سیاست پولی میگویند.
تورم : افزایش عمومی , افسارگسیخته , نامتناسب, مداوم و خودافزای قیمتها در طی یک دوره زمانی را گویند.
نقدینگی : مجموع حجم پول و شبه پول در اقتصاد را نقدینگی میگویند.
شبه پول :
به سپرده های مدت دار و پس انداز و همچنین اسنادی که سرعت تبدیل به پول
آنها بدون زیان قابل توجه ؛ خیلی زیاد است؛ اطلاق میگردد. مانند : اوراق
قرضه, چک , سفته و...
ارزش پول : همان قدرت خرید پول یا مقدار کالا یا خدماتی که انسان میتواند با واحد پول خود بدست آورد؛ تلقی میگردد.
حجم پول : عبارتست ازمجموع اسکناس و مسکوک در دست مردم باضافه ی سپرده های دیداری بخش خصوصی نزد بانکها.
سپرده های غیر دیداری : به سپرده های پس انداز و مدت دار ( یکسال و بیشتر ) اطلاق میگردد.
سپرده های دیداری :
آن دسته از سپرده های مردم نزد بانکهاست که بمحض مراجعه و درخواست صاحب
سپرده قابل دریافت میباشد وغالبا به آن بهره ای تعلق نمیگیرد. یا سپرده
هایی هستند که از طریق چک قابلیت نقل وانتقال دارند مانند حسابهای جاری.
سرمایه گذاری :
انباشت سرمایه واقعی مانند تولید یا تعمیر ماشین آلات یا احداث ساختمان (
بمعنی اعم ساختمان ) یا بعبارت دیگر تمرکز کالاهائی که خود ؛ کالاو خدمات
مختلفی برای مصارف آتی تولید میکنند. سرمایه گذاری هنگامی صورت خواهد گرفت
که مصرف و تولید کالاهای سرمایه گذاری جاری که از آنها بمنظور تولید
دیگرکالاها استفاده میشود ( کالاهای سرمایه ای ) قربانی مصرف آتی شود.
سرمایه گذاری در موجودی انبار :
تغییرات در موجودی کالاهای تولید شده و مواد خامی که بنگاهها در
انبارهایشان ذخیره میکنند.اگر این موجودی ها در حال افزایش باشند, سرمایه
گذاری در موجودی انبار , مثبت است و اگر در حال کاهش باشند؛ این سرمایه
گذاری ؛ منفی است. و اگر موجودی انبار تغییر نکند ( ثابت باشد ) سرمایه
گذاری در آن ؛ صفر خواهد بود.
سرمایه گذاری ثابت :
خریداری کالاهای سرمایه ای جدیدی است که بوسیله بنگاههای دیگر تولید شده
است. مانند ماشینهای تولید شده؛ ساختمانهای ساخته شده, وسایل و تجهیزات
اداری وامثالهم.
ادامه دارد .....
منابع :
جعفری صمیمی و فرجادی / واژه نامه اقتصادی و برنامه ریزی / انتشارات دانشگاه مازندران آذر68
بانک مرکزی ایران / حسابهای ملی ایران (56 – 1338 ) /بانک مرکزی ایران ؛ تهران 1360
.......
توجه: استفاده از تصویر برای سایتها و وبلاگها بدون انجام تغییر آزاد است؛ کپی برداری از متن با ذکر نام و درج لینک بلامانع میباشد. برای تبادل لینک بعد از برقرای لینک تارنمای ما؛اطلاع دهند تا بررسی شود.
- برچسب ها: تعاریف اقتصادی، تعریف، واژه نامه، اقتصاد، مزیت، مزیت نسبی، مزیت مطلق، بیکاری، تورم، بارتکفل، برتری، نظریه بازیها، استراتژی، سیاست، محصول ناخالص، تولید خالص، ناخالص، ملی، برنامه، برنامه ریزی، آمایش، کار، کارمزد، کالا، درآمد، اعتبار، پول، نقدینگی، بیکاری دائم، زارع، محمود، محمود زارع،
-